اختیارات وکیل دادگستری

اختیارات وکیل دادگستری برای ورود به پرونده‌های قضایی در چارچوب قانون وکالت و آیین دادرسی مدنی و کیفری مشخص شده است. در ادامه، به‌طور دقیق و کاربردی، مهم‌ترین اختیارات قانونی وکیل دادگستری را برای ورود و پیگیری دعاوی توضیح می‌دهم:

 ۱. حق ورود قانونی به تمامی دعاوی قضایی (در حدود وکالتنامه)

هر وکیل پایه‌یک دادگستری که پروانه معتبر از کانون وکلا یا مرکز وکلای قوه قضائیه داشته باشد، می‌تواند با تنظیم وکالتنامه رسمی به‌جای موکل در تمامی مراحل رسیدگی در مراجع قضایی اقدام کند:

• دادسرا (مرحله تعقیب و تحقیقات مقدماتی)

• دادگاه کیفری و حقوقی

• دیوان عدالت اداری

• دیوان عالی کشور

• شورای حل اختلاف

• اجرای احکام

نکته: بدون داشتن وکالتنامه رسمی (یا اعطای وکالت در سامانه ثنا)، وکیل اجازه ورود به پرونده را ندارد.

 ۲. حق امضا، دفاع، لایحه‌نویسی و حضور در جلسات

وکیل پس از ورود رسمی به پرونده، می‌تواند:

• لایحه دفاعیه، دادخواست، شکوائیه، درخواست تجدیدنظر و فرجام‌خواهی تنظیم و امضا کند.

• در جلسات دادگاه به جای موکل حضور یافته و دفاع کند.

• از حقوق موکل در برابر قاضی، طرف مقابل، ضابطان و مقام تحقیق دفاع نماید.

 ۳. حق مراجعه و ملاحظه پرونده

• وکیل حق دارد با در دست داشتن وکالتنامه، به ادارات ثبت، دادسرا، دادگاه، شورای حل اختلاف، اجرای احکام، کلانتری، پزشکی قانونی و سایر نهادهای مرتبط مراجعه و از پرونده رونوشت (کپی) دریافت یا آن را بررسی کند.

 ۴. حق مذاکره، صلح، سازش، اسقاط، و گذشت (با اجازه موکل)

اگر در متن وکالتنامه اختیارات خاص داده شده باشد، وکیل می‌تواند:

• به جای موکل با طرف دعوا مصالحه کند

• از شکایت کیفری گذشت نماید

• حق تجدیدنظر، اعتراض، یا پیگیری را اسقاط کند

• به سازش، تقسیم، یا مصالحه در دعاوی مالی یا خانوادگی اقدام کند

این اختیارات باید صراحتاً در وکالتنامه ذکر شده باشند.

 

 ۵. پیگیری اجرای احکام و اعتراض به تصمیمات اجرایی

• وکیل می‌تواند در مرحله اجرای حکم وارد شده و پیگیر توقیف اموال، ممنوع‌الخروجی، مزایده یا رفع بازداشت باشد.

• همچنین، درخواست اعسار، تقسیط محکوم‌به، یا توقف عملیات اجرایی را ارائه دهد.

 ۶. حق اعتراض و تجدیدنظرخواهی در مهلت قانونی

اگر رأی دادگاه صادر شود، وکیل می‌تواند در مهلت قانونی:

• اعتراض یا تجدیدنظر ثبت کند

• فرجام‌خواهی، اعاده دادرسی یا اعتراض ثالث را ارائه دهد

 ۷. نمایندگی موکل در مراجع غیرقضایی

• سازمان ثبت اسناد و املاک

• شوراهای تخصصی (کار، پزشکی، مالیاتی، بیمه، شهرداری و...)

• شرکت‌ها و ارگان‌های اداری
  (در صورت وجود وکالت رسمی برای امور غیرقضایی)

جمع‌بندی:

وکیل دادگستری در صورت داشتن پروانه معتبر + وکالتنامه رسمی، می‌تواند:

• به تمام مراحل و مراجع قضایی دسترسی پیدا کند

• از جانب موکل اقدامات قضایی و اجرایی انجام دهد

• لایحه، دادخواست، درخواست، دفاعیه و تجدیدنظر ارائه دهد

• در صورت داشتن اختیارات خاص، اقدامات گسترده‌تری مثل صلح و گذشت انجام دهد